Toelichting
In het bestaan van Gierzwaluwbescherming Nederland hebben we veel vragen gekregen over alles wat met gierzwaluwen te maken heeft.
In dit onderdeel Frequently Asked Questions hebben we de vragen verzameld die het meest gesteld worden. Mocht u desondanks het antwoord op uw vraag niet vinden dan kunt u contact met ons opnemen via ons contactformulier
Gevonden gierzwaluwen
Ik heb een (jonge) gierzwaluw gevonden. Wat kan ik nu doen?
Een “wilde” vogel mag u niet thuis houden zonder vergunning en vergunningen worden niet aan particulieren uitgegeven. Dus de vogel moet naar een opvang centrum. Adressen kunt u vinden op: www.vogeltrekstation.nl
Ik heb een gierzwaluw gevonden maar hij kan pas over een paar dagen naar een opvang. Wat doe ik intussen?
Allereerst moet u vaststellen of het een jonge – dan wel een volwassen vogel betreft. Is de vogel geheel donker met een lichte keelvlek en steken zijn vleugels 3 cm of meer voorbij de staart dan heeft u een volwassen vogel. Heeft de vogel ook een licht voorhoofd en heeft hij witte randjes langs de veren dan hebt u een jong in de hand. Voor een korte periode (om een weekend te overbruggen) kunt u de gierzwaluw geweekte puppybrokjes geven. Niet te nat, anders gaan de veren verkleven.
Wat kan ik een (jonge) gierzwaluw te eten geven?
Een volwassen vogel is heel moeilijk te voeren en moet zo snel mogelijk naar een opvang. U kunt met een vochtig wattenstaafje langs de snavel vegen. Hierdoor komt wat vocht in de bek. Vaak komt een volwassen vogel weer bij als hij ergens tegenaan gevlogen was. Hij wordt dan onrustig en wil weg. U kunt hem dan van uw open hand laten wegvliegen. Op een open plek zodat u hem terugvindt als hij toch weer valt. Niet in de lucht gooien! Een jonge vogel kan wel gevoerd worden, zij het soms met moeite. Voor een korte periode(om een weekend te overbruggen) kunt u hem geweekte puppybrokjes geven. Niet te nat, anders gaan de veren verkleven.
Mag ik een gierzwaluw tartaar, granen of vis voeren?
Nee, dat mag niet. De gierzwaluw is een insecteneter en dit voedsel is niet goed voor hem.
Welke insecten kan ik hem geven?
Vliegende insecten is het natuurlijke voedsel van de gierzwaluw. Stekende insecten zijn heel slecht voor de gezondheid van de gierzwaluw. Als u aan krekels kunt komen dan is dat het ideale voedsel. Meelwormen is een tweede optie. Bij een dierenwinkel is dat vaak wel te koop, bij invriezen gaan ze dood. Na ontdooiing en op kamertemperatuur geeft u ze aan de vogel.
Ik denk dat mijn jonge Gierzwaluw wel kan uitvliegen. Hoe weet ik of dat ook zo is?
Hebt u een jong gevonden waarvan u denkt dat hij vliegvlug is dan kunt u de onderstaande voorwaarden bekijken.
1. Hij moet ca. 42 gram zwaar zijn.
2. De vleugelpunten moeten 3 cm of meer voorbij de staart steken.
3. De schachten rond de vleugelveren moeten helemaal verdwenen zijn. Dit is goed te zien aan de onderzijde van de vleugels.
Voldoet hij aan alle 3 voorwaarden dan kunt u hem van uw open hand laten wegvliegen. Op een open plek, zodat u hem terug kunt vinden als het wegvliegen niet lukt. Niet omhoog gooien!
Wanneer verlaten gierzwaluwen normaal gesproken, het nest?
Op zijn vroegst kan dit pas tussen 10 en 15 juli zijn (circa 42 dagen na de aankomst eind april/begin mei). Vaak ook wel later. Dit is afhankelijk van het tijdstip waarop de ouders zijn teruggekomen uit hun overwinteringgebieden en wanneer ze zijn gaan broeden.
Hoe ziet het broedschema van een Gierzwaluw er uit?
De gemiddelde data zijn als volgt:
- Aankomst: ca. 1e week van mei
- Start eileg: ca. 2e week van mei
- Broedtijd: ca. 20 dagen
- Grootbrengen jongen: ca. 42 dagen (6 weken)
- Uitvliegen:vanaf ca. 10 juli.
Zie ook de pagina over voortplanting van de gierzwaluw.
Renovatie, sloop, nieuwbouw
In onze wijk wordt volgend jaar gerenoveerd. Er broeden gierzwaluwen. Hoe kan ik onze woningbouwcorporatie duidelijk maken dat ze rekening houden met de vogels?
Een renovatie of opknapbeurt in een wijk is niet te voorkomen. Het is daarom zaak om de woningcorporatie van te voren op de hoogte te brengen van de gierzwaluwen en andere vogels etc., die in de te slopen panden broeden of hun schuilplek hebben. U kunt bijgaande voorbeeldbrief gebruiken voor uw correspondentie met de desbetreffende organisatie. U kunt de brief aanpassen naar eigen wens. Hebt u daarna toch nog vragen, dan kunt u contact met ons opnemen. Zie ons contactformulier.
Wanneer mag ik mijn dak renoveren? Er broeden gierzwaluwen onder.
Als u weet dat er gierzwaluwen onder de dakpannen hebben gebroed en uw dak moet. gerenoveerd worden dan zijn de volgende punten van extreem belang:
Gierzwaluwnesten zijn het hele jaar door beschermd, dus ook na de broedperiode mogen ze niet zomaar verwijderd worden. Dat komt omdat de vogels voor nestgelegenheid van onze bouwsels afhankelijk zijn en ieder jaar hetzelfde nest gebruiken. U zult een jaar vóór de renovatie al moeten vaststellen waar de vogels onder het dak vliegen. Dit tekent u in op een daktekening. Na de broedtijd (vanaf september tot april) kunt u het dak (laten) renoveren en met de daktekening moet u dan op exact dezelfde plaatsen een gierzwaluw dakpan leggen, zodat de vogels de opening niet zullen missen. Het nestmateriaal dat u vindt als het dak wordt leeggehaald, bewaart u en legt u terug op de oude plek. Tijdens de broedtijd is geen ontheffing mogelijk.
Mijn dak wordt anders ingericht. Hoe kan ik de gierzwaluwen behouden?
U kunt een jaar voor de renovatie gaan inventariseren waar uw gierzwaluwen precies onder het dak vliegen.
Dit kunt u intekenen op een tekening van het dak en met behulp van de aannemer of dakdekker er voor zorgen dat op dezelfde plaats weer een gelegenheid komt waar ze naar binnen kunnen vliegen.
Het is heel belangrijk dat het nieuwe invlieggat op de plaats van het oude komt.
Er komt bij ons in de buurt nieuwbouw. Wat kan ik doen om te zorgen dat er nestgelegenheid voor gierzwaluwen en vleermuizen komt?
U kunt eens gaan praten met de gemeente (Ruimtelijke Ordening of Bouwen en Wonen) om uit te vinden wie de opdrachtgever van deze nieuwbouw is. Dan kunt u daar contact mee opnemen. Bij nieuwbouw is het een goed idee om inbouwneststenen aan te brengen. Zie hier. Wilt u daarover meer documentatie hebben, stuur dan een e-mail naar ons bestuurslid advies of neem contact op het aan een van onze vertegenwoordigers via de pagina GBN vertegenwoordigers. Er zijn ook via deze website diverse brochures te downloaden.
Bij ons in de straat wordt een huis gesloopt in het broedseizoen. Er broeden gierzwaluwen. Wat kan ik doen?
U belt met spoed naar de gemeente, afdeling (sloop)vergunningen om uit te vinden wie de vergunninghouder is. Dit is meestal een aannemer.
Bel hem om te zeggen dat hij in overtreding is als hij gaat slopen. De Flora- en Faunawet verbiedt verstoring van broedende vogels.
Wil hij niet luisteren, bel dan met de AID, Groendesk (Algemene Inspectiedienst), de regiomilieupolitie of de lokale politie en leg het probleem uit.
Telefoonnummer van de AID is 030 6692640.
U kunt ook bellen met de LID (Landelijke inspectiedienst dierenbescherming), telefoon 088 811 3113.
U treft hier een voorbeeldbrief aan die u eventueel kunt gebruiken voor uw eigen situatie. . Hebt u daarna toch nog vragen, laat het ons weten!
U kunt ook contact opnemen met het bestuurslid advies van de vereniging, telefoon 020 64 55 207. Zij kan u verder helpen.
Lokken met geluid
Ik wil graag gierzwaluwen lokken. Hoe doe ik dat?
Op deze website staan geluiden die geschikt zijn om gierzwaluwen te lokken. Zie de pagina Geluiden. Ook is er een brochure beschikbaar die het precies uitlegt. Zie pagina Folders en Brochures.
Nestkasten
Waar kan ik het beste nestkasten ophangen? Mijn dak wordt vervangen en de gierzwaluwen kruipen achter de dakgoot langs naar boven.
Dat is een mooie plek om pal onder de dakgoot bijvoorbeeld het model Zeist op te hangen (zie Nestkasten). Deze kast heeft een smalle bovenkant en past goed onder een dakgoot. Plaats de kasten zodanig dat het invlieggat op dezelfde plek komt waar ze eerder onder de goot vlogen. De kans is groot dat ze de nestkasten vinden.
Waar kan ik nestkasten kopen?
Zowel houten als houtbetonnen nestkasten kunt u tegenwoordig in bijna alle tuincentra en landwinkels (van bijvoorbeeld de provinciale landschappen) kopen. Ook de verkooppunten van Vogelbescherming en Natuurmonumenten hebben gierzwaluwnestkasten in de verkoop. Daarnaast zijn er verschillende webwinkels waar u nestkasten kunt aanschaffen. U kunt zoeken op de trefwoorden ‘webwinkel’, ‘gierzwaluw’ en ‘nestkast’ en u vindt er verschillende. Verschillende typen worden aangeboden. Kijkt u op onze pagina Nestkasten welke typen geschikt zijn voor welke plek aan een huis of gebouw.
Ik vond dode gierzwaluwen in de spreeuwenkast. Hoe komt dat en hoe kan ik dat voorkomen?
De meeste nestkasten zijn aan de binnenkant glad en in een spreeuwenkast zit het invlieggat hoog. Een gierzwaluw ziet dat er andere vogels invliegen en gaat op onderzoek uit. Hij/zij zal er dus wel inkomen, maar er niet meer uit omdat de gladde wanden geen houvast geven.
Dit probleem is op te lossen door o.a. de wanden aan de binnenkant zo ruw te maken dat de gierzwaluwen er hun scherpe nagels in kunnen zetten. Als er spreeuwen in gebroed hebben, kunt u, nadat de spreeuwen zijn vertrokken, de binnenkant wat schoonmaken, de wanden ruw maken (bijvoorbeeld met een beitel of stanley-mes).
Met deze handelingen maakt u de kast geschikt voor gierzwaluwen en voorkomt u dat ze in de val komen te zitten en verhongeren. De spreeuwen kunnen nog steeds gebruik maken van de nestkast. Als de spreeuwen op tijd beginnen met broeden, hebben zij geen last van de gierzwaluwen en andersom, omdat de gierzwaluwen dan na het uitvliegen van de jonge spreeuwen het nest kunnen gebruiken.